Vaxtaokur íslenskra banka, okurverð á matvælum og ónýt króna

Var að horfa á Silfur Egils í kvöld og viðtal hans við Guðmund Ólafsson hagfræðing. Þetta var skemmtilegt viðtal og skýringar Guðmundar þannig að maður skildi þær. Nokkur atrið sem ég man sérstaklega eftir:

• Vaxtaokrið: Guðmundur sýndi fram á að bankarnir hér á landi orkra alveg svakalega. Og vaxtamunur hér á landi er með því hæsta sem gerist. Þannig var munur á innlánsvöxtum og útlánsvöxtum að meðaltali um 8,5% sem er alveg svakalegt.
• Skattlagning ríkisins þar sýndi Guðmundur fram á hvernig að ríkð hefur með aðgerðum og aðgerðaleysi í raun og veru komið á þessari auknu stéttskiptingu hér á landi. Hann talaði um að þar sem að skattleysismörk hafa ekki fylgt vísitölu þá er ríkið sífellt að taka til sín hærri og hærri hluta í skatttekjur.
• Matarverð: Þar talaði hann um nokkra hluti eins og:
• Hvernig að fyrirtæki eins og Hagar og hvað þau heita hafa sífellt verið að auka álagningu sína. Og hvernig þau geta falið hagnað af smásölu með því að vera með sér félag um húseignir, annað fyrir innflutning og þriðja fyrir smásölu og fela svo hagnað af smásölu með því að færa hagnaðinn til með því að láta félagið um húseignir rukka verslunina um okur leigu. Þannig gætu þeir sýnt fram á tap á smásölunni.
• Eins ræddi hann um tolla og tollskráningu og sagið að í raun væru þar hundruð manna í vinnu við að tryggja okurverð til okkar.
• Þá ræddi hann líka um að smásalan væri að fá afslætti hjá byrgjum sem skiluðu sér ekkert til okkar neytenda.
• Um krónuna sagið hann: Að krónan væri svo veikur gjaldmiðill að hann væri nær sá eini í heiminum sem þyrfti hjálpartæki til að hægt væri að nota hann. Þ.e. verðtryggingu. Þá kæmi svo óstöðugur gjaldmiðill í veg fyrir að erlend fyrirtæki hefðu áhuga á að koma til landsins. Eins væri hann til trafala í viðskiptum erlendis, því að þar væru menn ekki alveg að fatta uppgjör og bókhald íslenskra fyrirtækja þar sem að þarf alltaf flóknar leiðréttingar vegna verðtryggingar.

Hann sagði að eina leiðin til að draga úr vaxtaokri og orki almennt hér væri að opna landið fyrir viðskiptum og taka upp annan gjaldmiðil. Ef fólk vildi ekki ganga í ESB þá yrði að leita annað.

Sjá samtalið þeirra Egils og Guðmundar

Athugasemdir

[Haukur Nikulásson, 22.1.2007 kl. 08:13]

Þetta er mjög góð samantekt á viðtalinu við Guðmund.

Ekkert af þessu breytist við inngöngu í ESB, við töpum bara sjálfstæðinu af því. Hins vegar mætti líta til þess að taka upp fastgengisstefnu eins og danir, en þenslan gerur okkur að sumu leyti erfitt fyrir.

Matarverð og fleira breytist ekki vð það eitt að borga með Evrum, það kemur bara annað heiti á gjaldmiðilinn. Innkaupsverð breytist ekki, flutningskostnaður breytist ekki. Það er hins vegar hægt að taka á tolla- og gjaldamálum og verndarstefnunni í landbúnaðinum. Þá myndi kannski eitthvað breytast.

[Magnús Helgi Björgvinsson, 22.1.2007 kl. 10:05]

Ég las það reyndar út úr þessu hjá Guðmundi að hann teldi að krónan væri svo veikur gjaldmiðill nú á tímum að hún myndi ekki duga þrátt fyrir einhverja plástra. Og eins að það væri ekki hvetjandi fyrir erlenda banka að koma hingað inn ef að þau þyrftu að taka upp tvöfallt bókhald það er íslensk viðskipti með verðtryggingu og ótryggri krónu. Fluttningskosnaður er ekki stór liður í verðmyndun hér. Það munar litlu í magnkaupum hvort að vara er flutt frá Kína til Svíþjóðar eða til Íslands.

Innganga í ESB mundi náttúrulega fella úr gildi flesta tolla hér af matvöru.

Það að taka upp fastgengisstefnu sem bindur gjaldmiðilin við t.d. evru er í raun bara það sama og taka upp evru. Og það sem er kannski verst hér eru áhrif sem ákveðnir aðilar geta haft á krónuna. Bæði innlendir fjárfestar með skulda- og krónubréfin sín sem og kröfur frá ákveðnum atvinnugreinum hér.