Aðeins um lífeyrissjóði.

Nú þessa stundina er talað illa um lífeyrissjóði. Það er rætt um þá "fáránlegu kröfu" að þeir séu að meðaltali um 3,5% jákvæða raun ávöxtun. Það er rætt um að það sé fáránlegt að þeir séu jafnvel að skerðingar lífeyris af því að þessi ávöxtun næst ekki. Finnst stundum einsog fólk telji sig hafa greitt hundruð milljónir þarna inn og þessir sjóðir geti bæði tekið á sig minni ávöxtun og/eða hækkað greiðslur úr sjóðunum.

• Fólk gerir sér ekki grein fyrir að nú eru að þiggja ellilifeyrisgreiðslur fólk sem bæði lagði mjög lágar upphæði þarna inn í byrjun sem brunnu upp í verðbólgu frá 1970 til 80. Því lífeyrisgreiðslur hafa ekki alltaf verið 12% og fólk enn lifandi sem var búið að vinna þó nokkuð af sinni vinnuævi áður en það fór að borga í sjóðina.
• Því hefur orðið að bæta þeim ellilífeyrisþegum sem svo var fyrir komið það upp með því að greiða út til þeirra frá Tryggingarstofnun.
• Það sem er vandamálið við það er að kynslóðir sem eru að komast á ellilífeyrisaldur t.d. næstu 10 árin er svo miklu stærri en fyrri.  T.d. árgangar 1960 og 61 og ljóst að ef að þær væru ekki búnar að greiða alla sína vinnuævi í lífeyrissjóði þá yrði það ríkinu ofviða að sjá þeim fyrir framfærslu.
• Í dag greiða lífeyrissjóðir um 70 milljarða í ellilífeyrir og Tryggingarstofnun um 50 milljarða.
• Fólk eins og ég sagði hér áður heldur að það hafi borgað hundruð milljarða í lífeyrissjóði en svo er ekki. Kíkjum á þetta dæmi: Hér gegn ég út frá að fólk hafi borgað í 45 ári í sjóðinn og alltaf 12% og er ekkert að horfa í að laun voru hlutfallslega lægri á árum áður og því þær greiðslur í raun verðminni og % af launum hefur ekki alltaf verið 12%

 

 

 

 Þarna sést að ef ekki væru raunvextir yrði þetta kerfi fljótt algjörlega gjaldþrota því meðalævi okkar er jú hvað um 80 ár. Og auk þess bætast við allir öryrkjar sem hafa orðið það eftir að þeir hófu  vinnu og greiðslur í lífeyrisjóði þeir er tryggð lífeyrir út ævina eða að minnsta kosti fram að 67 ára aldri.  

Málið er að ef að lífeyrissjóðir ná ekki jákvæðri ávöxtun þá lenda alveg gríðarlegar upphæðir á okkur skattgreiðendum.  því að það sem við leggjum inn dugar ekki okkur til framfærslu ef það ávaxtar sig ekki neitt. Og þá væri sífellt stærri hluti sem þyrfti að koma í gegnumstreymi frá skattgreiðendum. Og þegar stóru árgangarnir koma inn mundum við bara ekkert ráða við þetta. En við sem erum fædd 1961 höfum þó flest greitt í lífeyrissjóð frá upphafi starfsævinar og leggjum því til dágóðan slatta sem hefur líka ávaxtað sig og því verðum við ekki eins þungur baggi á næstu kynslóðum. 

Athugasemdir

[Haukur Kristinsson (IP-tala skráð) 3.2.2014 kl. 22:42]

Magnús Helgi,vantar ekki inn í þína reikninga framlag vinnuveitandans á móti greiðslu launþegans? Spyr sá sem ekki veit. Ég var í starfi hjá fyrirtæki í Sviss, en framlag fyrirtækisins var í það minnsta helmingi hærra en mín greiðsla. Annars mundi þetta aldrei ganga upp. Þá greiða menn með langskólamenntun eins og í mínu tilfelli, í besta lagi 35 ár í sjóðinn. Frá 30 til 65 ára aldurs. Satt að segja var ég að verða 32 ára þegar ég hóf starf í mínu fagi. Og ástæðan var ekki leti eða seinagangur í námi, þvert á móti.

[Þórir Kjartansson, 4.2.2014 kl. 08:42]

Það er alveg hægt að óska og vona að allt gangi upp samkvæmt bókinni og ýtrustu bjartsýni, Magnús Helgi. Sé t.d. ekki að þú takir skattgreiðslur inn í dæmið, sem viðkomandi greiðir við útgreiðslu lífeyrisins.  Þegar skatturinn hefur verið reiknaður,  sýnist mér að útborguð laun eftir skatt sé kr. 185,930,- pr. mánuð.  Samkvæmt núverandi skerðingarreglum hvað varðar  tekjutryggingu og ellilífeyrir skerðist það upp að kr. 73.þús. á mán. vegna þess hvað þessi maður hefur ,,háar" lífeyrisgreiðslur. Þá stendur ekki mikið eftir af þeirri hörmung.  Þetta stórvarasama söfnunarkerfi okkar er að komast í öngstræti á fleiri en einn veg og þjónar illa þeim sem eiga að njóta þess en því betur þeim sem skammta sér laun og áhrif með því að möndla með þessar gífurlegu fjárhæðir sem þarna er um að ræða.  Nú eru þessir sjóðir okkar að kaupa sig inn í flest stórfyrirtæki landsins og þar fá þeir sem gæta ,,fjárins" ný tækifæri til að ná sér í aukagreiðslur fyrir stjórnarsetur í þeim og ákveða æðstu stjórnendum þar bónusgreiðslur og himinháa starfslokasamninga, eins og tíðkaðist fyrir hrun.

[Magnús Helgi Björgvinsson, 4.2.2014 kl. 09:06]

Þórir lífeyriskerfið var sett upp þar sem fyrirséð er að næstu árum þá verður hópur þeirra sem þyggja lífeyrir svo stór að þjóðin myndi ekki ráða við það. Því var ellilíeyrir frá ríkinu í gegum Tryggingarstofnun alltaf hugsaður þannig að hann myndi með tímanum dragast niður og væri aðeins notaður til að dekka þann hluta hópsins sem á ekki réttindi í lífeyrissjóð eða fá það lágt þar út að þeir nái ekki lágmarksframfærslu. Ef það væru ekki lífeyrissjoðir í dag þá myndu skattgreiðendur þurfa í dag að standa undir um 150 milljörðum í útgreiðslur á hverju ári og sú upphæð færi hækkandi þar sem að t.d. minn árgangur 1961 er meira en helmingi stærri en þeir sem þegar eru farnir að fá útgreiðslur. Og næstu mjög stórir. Sem þýðir að sífellt færrri verða til að bera þessa skatta.  En til að fólk fengi hærri útgreiðslur þá þyrfti það skv. dæminu mínu að borga mun meira í þessa sjóði. En ávöxtunin hefur þó tryggt að hægt hefur verið að tryggja nokkurnvegin að þeir sem hafa greitt stöðugt í sjóðina frá upphafi starfsævinar fullar greðslur eru nú á næstu árum að komast á lífeyrisaldur og geta þá reiknað með að fá fast rúm 200 þúsund sem þá börnin okkar og barnabörn þurfa ekki að leggja okkur til.  Svo varðandi hvað séu mannsæmandi greiðslur til ellilífeyrisþega er allt annað mál. Sýnist skv. yfirlitum frá móður minni að það sé reiknað með að þeir hafi um 230 þúsund fyrir skatt. Og TR borgi það sem uppá vantar og það verður sjálfsagt svo áfram.

[Þórir Kjartansson, 4.2.2014 kl. 11:34]

Það er mikil rökvilla, Magnús Helgi, sem alltaf er klifað á að ef tekið yrði upp gegnumstreymiskerfi þá myndi það þýða hækkun á sköttum.  Menn myndu eftir sem áður greiða þessar 12% lífeyrisgreiðslur, sem rynnu þá beint til þeirra sem væru komnir á lífeyrisaldur.  Einfalt og ódýrt kerfi og án allrar taphættu og annarra ókosta, sem núverandi kerfi fylgja.  Nú er að koma allt að 120 milljörðum, árlega, bara inn í almennu sameignarsjóðina,  á sama tíma og útgreiðslurnar eru ekki nema 65 milljarðar.  Þar er mikið borð fyrir báru þó svo að aldurssamsetning þjóðarinnar eigi eitthvað eftir að breytast á næstu árum.

[Óskar Guðmundsson, 4.2.2014 kl. 16:40]

Það "gleymist" að raunveruleg ávöxtun lífeyrissjóðanna undanfarin 10 ár eru 2,4%.

Því ætti að vera fullkomlega rauhæft að lækka ávöxtunarkröfuna um 1,1% án þess að skerða þurfi neitt.

Hagsældaráhrifin fyrir landsmenn yrðu um 25 milljarðar af þessu einu.

[Magnús Helgi Björgvinsson, 4.2.2014 kl. 17:36]

Ekki rétt ef horft er til árana1980 til 2010

Árleg meðalraunávöxtun sjóðanna, að frádregnum kostnaði, frá 1980 til 2010, var á bilinu 3,1-4,7%, eftir því hvernig er reiknað. Það er vel viðunandi langtímaávöxtun og um eða yfir ávöxtunarviðmiði sjóðanna, sem er 3,5%.

Og svo minni ég á að þá væri raun aukning innistæðu hvers og eins hjá lífeyrissjóðum of lág til að tryggja þeim 54 af launum sínum nema í svona 10 ár auk þess sem að lífeyrissjóðir þurfa jú að fjármagna örorkulífeyrir fyrir alla þá sem veikjast og þurfa að hætta á vinnumarkaði. Ef þeir gera það ekki þá erum það við skattgreiðendur sem þurfum að bæta því við okkur með hækkun tekjuskatts verulega. Raks á þetta á facebook frá manni sem þekkir þetta vel:

í dag tæplega 6 manns á vinnumarkaði fyrir hvern eftirlaunamann. Þegar stóru kynslóðirnar sem fæddust 1956-62 fara á eftirlaun upp úr 2025 mun þetta hlutfall breytast í tæplega 3 á vinnumarkaði fyrir hvern eftirlaunamann. Það gefur augaleið að þessir 3 sem ættu að bera þungann yrðu að greiða svo háa skatta að það er útilokað að það gangi upp. 

En um leið segir þetta okkur að það er lífsnauðsyn fyrir lífeyrissjóði að geta fjárfest og ávaxtað sig erlendis þannig að þeir haldi ekki upp vaxtastigi hér. Og til þess þurfum við að losna við gjaldeyrishöft, helst í gær

[Anna Sigríður Guðmundsdóttir, 4.2.2014 kl. 19:43]

Lífeyrissjóðskerfið er gjörsamlega óhæft, frá öllum sjónarhornum sem ég kem auga á.

Líklega stærstu tryggingarsvik í vestrænu fjármálakerfi! Fé án eftirlits, og aðgengilegt fyrir ræningja!

En, betur sjá augu en auga. Gagnrýni er gagnleg, ef hún er heiðarleg og réttlát.

M.b.kv.