Tvær góðar ræður af Austurvelli í dag

 

 

 

 

 

 

Lára Marteinsdóttir

COGITO ERGO SUM - Ég hugsa, þess vegna er ég.

Fræg setning tileinkuð Descartes, sem fékk hana reyndar að láni frá Ágústínusi frá Hippó sem kannski varð fyrir áhrifum frá Gautama Buddha sem hélt því fram að við byggjum til þann heim sem við búum í útfrá hugsunum okkar, en ...að það væri enginn raunverulegur kjarni í hugsunum fyrr en við gerðum þær að veruleika. Því lagði hann mikla áherslu á að grandskoða okkar eigin innri mann og gaumgæfa vel huga okkar og ásetning áður en við tjáðum okkur í orði og verki.

Því afleiðingar orða geta valdið stríðum og orsakað mikinn harm, bæði á persónulegum grunni og pólitískum. Því er það gríðarlega mikilvægt að þeir aðilar sem sækjast í valdastöður í samfélagi voru, séu þess megnir að uppihalda siðgæði og heiðarleika í öllum samskiptum og sér í lagi við þjóðina sem þeir eru jú í vinnu fyrir.

Það minnsta sem við, þegnar þessa litla lýðveldis, getum ætlast til af fulltrúum okkar á þingi, hvort sem við kusum þá ellegar ei, er að þeir valdi verkefnum sínum, séu í nokkuð góðu andlegu jafnvægi og geti unnið með öðru fólki af heilindum og ábyrgð, en ekki síst að þeir séu hæfir til þess, á ögurstundu, að gæta hagsmuna Íslensku þjóðarinnar.

Ég heyrði einhversstaðar sagt að Heilbrigðri Skynsemi mætti líkja við svitalyktareyði, að þeir sem þörfnuðust hans mest við, notuðu hann aldrei.

En, ég er ekki hér komin til þess að ræða um reynsluleysi, persónuleikabresti eða tvískinnung þeirra aðila sem því miður náðu að smeygja sér inn á Alþingi Íslendinga á fölskum forsendum.

Ég er ekki hér til þess að vara við þeim válegu teiknum sem sjást nú á lofti um uppvöðslu ákveðinnar gerðar af fasisma sem birtist okkur nú í mörgum dæmum um valdnýðslu sem engum er til sóma.

Nei, ég er ekki hér til að fræða ykkur um fasima, sem getur aldrei náð grunni í raunverulegu lýðræði, þar sem fólkið fer með valdið, heldur þrýfst hann vel í sérhagmunasamfélögum og helst fast í hendur við valdamiklar kapítalískar klíkur sem, ef þær komast til valda í æðstu stöður, byrja strax á því að losa sig við allar þær hindranir sem þær telja vera óæskilegar þeirra eigin markmiðum, sem er að ná enn sterkari tökum á bæði þreyttum verkalýðnum og öllum helstu stofnunum og fyrirtækjum landsins, og byrja yfirtöku sína yfirleitt fyrst á Ríkisfjölmiðlum.

Og ég er ekki hér til þess þess að benda á þá augljósu staðreynd, að þeir sem með valdið fara nú eru að mestu leyti strengjabrúður og málpípur öflugra sérhagsmunahópa, sem er algerlega sama um eitthvert lýðræði og einhvern jöfnuð milli manna, og gefa ekki eina krónu fyrir þau orð í tungumálinu sem byrja á SAM – einsog t.d. samfélag, sameign, samvizka, sameiginlegir hagsmunir... að undanskildu orðinu “Sam-herji” - en hefja hinsvegar til lofs og virðingar öll orð sem byrja á SÉR, EIGIN og EINKA: einkafélag, einkaeign, einkavæðing og sérhagsmunir.

Ég er heldur ekki hér til þess að segja við þá sem kusu þetta yfir okkur, látið ykkur þetta að kennningu verða! Því við kunnum ekki að hugsa einsog sjálfstæð þjóð, við erum enn föst í einhverri þrælslund til þeirra sem söðluðu undir sig völd og kvóta, undirlægjur stórbænda og sjávar fursta...þekkjum ekkert annað en barlóm og sjálfsvorkunn og bíðum bara eftir því að fá kannski að narta í einhverja afgangsmola á uppskeruhátíð þessara afar ólýðræðislegu skuggavalda.

Ég er ekki hér til þess að hvetja ákveðna ráðherra að mæta nú í þingsal, til þess að takast á við þetta stórmál, um áframhaldandi ESB viðræður, mál sem þeir lofuðu kjósendum afdráttarlaust fyrir kosningar að þeir myndu fá að kjósa um. Því dag eftir dag virðast þessir sömu aðilar hvergi sjáanlegir í þingsal þegar umræður eiga sér stað. Því væri vert að spyrja, hvað eru þessir menn í sannleika sagt að hugsa?

En hví skyldi ég þá vera hér?

Jú, ég er hér til þess að heiðra hana móður mína, sem mætir hingað niðurá á Austurvöll daglega, konu sem er fædd árið 1936 og hefur því séð tímana tvenna og tvísýna, á landi voru en aldrei sem nú. Konu sem hefur unnið erfiðisvinnu allt sitt líf , fyrst í fiski svo í umönnunarstörfum, en aldrei fengið yfir 200.000 krónur í mánaðrlaun, en hefur samt einhvernvegin haft ráð á því að styðja við nám barnabarna sinna. Ég er hér í dag fyrir móður sem ól upp 5 ágæt börn, því hún kenndi þeim strax í byrjun að náungakærleikur, örlæti og heiðarleiki væru ekki bara góð gildi, heldur lífsnauðsynleg - að fátt væri verra en að ljúga og stela. Ég er hér, því þessi kona trúir svo innilega á skynsemina og lýðræðið - ekki bara fyrir sjálfa sig og sín eigin börn, heldur til hagsmuna og hamingju fyrir allt samfélagið.

Ég er hér, því að henni var logið, því hún á það á engan hátt skilið. Af því að allt sem hún hefur unnið að í þessu lífi sem heiðarlegur borgari, er verið að berja niður með offorsi og yfirgangi. Ég er hér henni til heiðurs því hún vill ekki trúa að peningahagsmunir og jafnvel voldugar glæpaklíkur geti náð yfirráðum í okkar frábæra auðuga landi sem getur á allan hátt orðið stórkostleg fyrirmynd í grænni orku og sjálfbærni ef rétt er á taumunum haldið.

Það er munur á gremju og réttláttri reiði - og við erum mörg hver okkar seinreitt til reiði. En er ekki mælirinn orðinn fullur? Okkur vantar traustvekjandi leiðtoga sem verða ekki þjóð okkar sýnkt og heilagt til ævarandi skammar á alþjóðavettvangi, fólk með sterka siðgæðisvitund, reynslu og heilindi til þess að stýra okkur áfram inní 21stu öldina. Sú stórn sem nú situr hefur nákvæmlega ekkert umboð til þess rústa þeim stoðum og innviðum sem byggðir eru á erfiðisvinnu formæðra og feðra okkar, á fólki einsog henni móður minni.

Íslendingar þekkja í raun ekkert annað en verzlunareinokun – og því höfum við engu að tapa með því að skoða hvað býr í þessum samningi fyrir okkur. Ég mæli því með tvennu: að ríkjandi stjórn sýni í verki að hún er okkur samboðin með því að annað hvort leyfa okkur að kjósa sem allra fyrst, og hætti þessum innatómu útúrsnúningum og fyrirslætti - ellegar stígi til hliðar umsvifalaust og leyfi nýju fólki að taka við völdum.

Takk fyrir.

Finnur Beck:

Ágætu fundarmenn
Það er sannarlega heiður að fá að ávarpa ykkur hér þennan þriðja laugardag sem við komum saman til ítreka kröfuna um að kjörnir fulltrúar standi við gefin fyrirheit.

Mig langar að byrja á játningu. Ég hef lengi verið þeirrar skoðunar að það sé full ástæða fyrir Íslendinga að kanna hvort ekki sé hægt að ná hagstæðum aðildarsamningi við ESB. Samningi sem geri okkur kleift að bæta hér stórkostlega lífskjör til lengri tíma litið, fá aukinn efnahagslegan stöðugleika, lægri vexti og losna við verðtryggingu, allt í þágu fólks og fyrirtækja. Þetta væri gríðarlega mikils virði rétt og því tel ég rétt að kanna þennan möguleika og hvort að þessu verði náð fram án þess að fórna grundvallarhagsmunum þjóðarinnar.

Ég er ekki í stjórnmálaflokki og tek því ekki þátt í flokksstarfi þó ég hafi mikinn áhuga á þjóðmálum. Eins og svo margir fylgist ég með stjórnmálum úr fjarlægð og ber virðingu fyrir þeim sem helga sig pólitísku starfi fyrir litla umbun.

Ég held að það sé svipað ástatt með mig og svo marga aðra í þjóðfélaginu. Við höfum í nógu að snúast við að sinna vinnu, ala upp börn eða sinna öðrum hugðarefnum. Við látum öðrum eftir stjórnmálin og segjum fátt jafnvel þó furðuatvik komi upp á vettvangi stjórnmálanna.

- Þannig sagði ég t.d. ekki neitt þó í ljós kæmi að formaður
stjórnmálaflokks kannaðist ekki við undirskrift sína á bréfi sem sent var ungum flokksmönnum um stefnu flokks hans í ESB málum fyrir
kosningar.

- Ég lét mér í léttu rúmi liggja þó upprennandi stjórnmálamaður og síðar formaður stjórnmálaflokks boðaði á sínum tíma í heilsíðuauglýsingu raunhæfar leiðir í átt að upptöku Evru en hefði svo snúið stefnu sinni 180 gráður í kosningum nokkrum árum síðar.

- Og hversu oft hefur maður ekki bara slökkt á sjónvarpinu í stað þess að segja eitthvað þegar þingstörf eða umræður á Alþingi ganga fram af manni.

En það er ekki hægt að sitja hljóður undir því að stjórnmálaflokkar sem lofuðu þjóðinni að halda á kjörtímabilinu þjóðaratkvæðagreiðslu ætli að svíkja það blákalt. Ætlið þið að sitja hljóð undir því?

Augljóst er að djúp gjá hefur myndast milli þings og þjóðar, sem endurspeglast í ítrekuðum mótmælum og undirskriftum 50.000 Íslendinga eða um fimmtungi atkvæðisbærra manna. Og sökin er ekki þjóðarinnar heldur þeirra flokka sem nú mynda meirihluta á Alþingi.

Það er mjög alvarlegt, þegar kjörnir alþingismenn, tala opinskátt um það, að þeir hafi aldrei ætlað sér að fylgja eftir yfirlýsingum sem þeir gáfu kjósendum um þjóðaratkvæðisgreiðslu. Það ætti bara við ef viðræðum yrði haldið áfram en ekki ef þeim ætti að slíta! Með óskiljanlegum orðaleikjum er reynt að þvæla málið á harðahlaupum undan eigin yfirlýsingum.

Þeir sem halda því fram að orð í kosningabaráttu skipti engu mál vega að grundvallarstoð stjórnskipan okkar um sjálfsákvörðunarrétt þjóðarinnar. Frá henni er valdið sprottið. Það er hún sem felur hinum kjörnu valdið á grundvelli orða frambjóðenda. Þannig er vilji þjóðarinnar kallaður er fram í hverjum kosningum til Alþingis og þingmenn sitja í umboði kjósenda.

Alþingismönnum ber siðferðisleg skylda til að fylgja orðum sínum og stefnu.

Þennan grundvallarþátt í lýðræðinu er mér ekki kunnugt um að nokkur siðuð þjóð hafi talið þörf á að skrifa í sín lög. Almennt er bara gengið út frá því meðal lýðræðisþjóða að forystumenn í stjórnmálum séu menn orða sinna.

Allt stjórnmálakerfið er reist á trúnaðarsambandi stjórnmálamanna og kjósenda. Ef orðum stjórnmálamanna í aðdraganda kosninga væri ekki að treysta, þá væri heldur enginn tilgangur með því að kjósa.

Fólkið í landinu er ekki fífl. Við vitum vel að þeir flokkar sem mynda með sér ríkisstjórn þurfa að koma sér saman um stjórnarstefnu með málamiðlunum. En þegar stjórnmálamenn boða það skýrt, að þeir telji rétt að þjóðin kjósi sérstaklega um aðildarviðræður við ESB þá geta þeir ekki horfið frá því. Með yfirlýsingum um þjóðaratkvæðagreiðslu í aðdraganda kosninga lýstu viðkomandi frambjóðendur því yfir að þeir sæktust ekki eftir umboði kjósenda til að ákveða framhald viðræðna. Þvert á móti tóku þeir skýrt fram að ef þeir hlytu kosningu yrði ákvörðunin í höndum þjóðarinnar. Því er eina skylda þeirra í þessu efni nú, að undirbúa nú þegar í stað almenna þjóðaratkvæðagreiðslu um hvort að viðræðum við ESB eigi að halda áfram.

Þetta er ekkert flókið, það er engin ómöguleiki, enginn óframfylgjanleiki, varnagli eða ekki varnagli. Gerið bara það sem þið lofuðuð, þar liggur ykkar skylda.

Ein mikilvægustu rökin fyrir því að þjóðin greiði atkvæði um viðræður við ESB eru að mínu mati þau að íslenska flokkakerfið hefur ekki ráðið við þetta mál.

Nær allir hinir rótgrónu flokkar eru þvert klofnir um það, þó það sé mismikið.

Við höfum öll séð flokkana vandræðast með málið um árabil, leita málamiðlana milli stríðandi fylkinga og reyna að flækja málið eða fresta því. Kannski ekki endilega alltaf vegna þess að því að það þjóni hagsmunum Íslands best, heldur til að halda friðinn innan flokka.

Hafið þið ekki heyrt frasana? „þessi spurning er ekki tímabær“, „við þurfum að meta stöðuna“ eða „við þurfum að kanna aðra kosti betur“.

Um það leyti sem íslenska hagkerfið hrundi undir lok ársins 2008 taldi maður augljóst að stjórnmálaflokkarnir myndu móta sér skýra stefnu.

Krónan hafði sýnt sig að vera afleitur gjaldmiðill, einn sá minnsti í heimi sem enginn vildi taka við. Í áratugi hafði hún reynst íslenskum fyrirtækjum og almenningi fjötur um fót.

En vitið þið hvað? Nú, tæpum sex árum síðar hefur ekkert breyst og landið er stefnulaust í gjaldmiðlamálum – planið liggur ekki fyrir.

Á tímabilinu frá hruni höfum við hins vegar höfum við horft á hver fjöldasamtökin á fætur öðru vinna í málinu og það er nær sama hvern þú spyrð: Samtök iðnaðarins, Samtök atvinnulífsins, Alþýðusamband Íslands og Viðskiptaráð. Öll hafa gefið skýrt til kynna mikilvægi þess að klára aðildarviðræður og sjá hverju þær skila.

Mér hefur oft virst eins og lykilfólk í samfélaginu t.d. úr fræðasamfélaginu og atvinnulífinu fari eins og köttur í kringum heitan graut í tengslum við ESB málið.

Eins og til að dragast ekki inn flokkspólitíska baráttu eða innanflokksátök.

Og munum eftir óþægilegri frásögn Ólafs Stefánssonar handboltamanns sem um síðustu helgi lýsti því hér að eftir 17 ára dvöl erlendis hefði það komið honum í opna skjöldu að þegar fólk talaði um ríkisstjórnina þá hvíslaði það, rétt eins og einhver væri að hlera.

Við þá sem vilja fá að kjósa um framhald viðræðna, vilja að staðið verði við loforð og þá sem vilja klára aðildarviðræður en hafa hingað til setið á sér til að forðast sprengjusvæði stjórnmálaumræðunnar segi ég, þið þurfið að berjast fyrir málinu og láta í ykkur heyra! Þetta er ekki einkamálstjórnmálaflokkanna.

Tillagan sem fyrir liggur á Alþingi um viðræðuslit er sett fram í trausti þess að það heyrist ekki í ykkur.

Að það heyrist ekki forstjórum fyrirtækja sem klóra sér í skallanum yfir rekstri í flóknum frumskógi reglna haftakerfis með gjaldeyri.

Að það heyrist ekki í frumkvöðlum sem finna ekki erlenda fjárfesta og þurfa að reiða sig á eitt dýrasta lánsfjármagn í heimi.

Að það heyrist ekki í almenningi sem á hverjum degi greiðir háa vexti og verðtryggingu sem eru bein afleiðing af íslensku krónunni.

Ágætu fundarmenn.

Það er ekki hægt að segja annað en framganga oddvita ríkisstjórnarinnar, sem báðir tilheyra nýrri kynslóð forystumanna valdi manni miklum vonbrigðum. Hvers vegna sama gamla offorsið? Hvers vegna var engin umræða áður en ákvörðun um slit var tekin? Af hverju var ekkert samráð við aðila vinnumarkaðar og atvinnulíf... og ég spyr þá, afhverju í ósköpunum ætlið þið að svíkja skýrar yfirlýsingar um að þjóðin yrði kjörtímabilinu spurð um hvert stefna skyldi með aðildarviðræður?

Ég skil það ekki og við oddvita ríkisstjórnarinnar þá Bjarna og Sigmund langar mann að segja í anda Margrétar Pálu og Hjallastefnunnar „Kæru vinir, nú eruð þið að ruglast, þetta er ekki í boði“

Og svo er eins og vitleysan sem sett er fram sem rök gegn
þjóðaratkvæðagreiðslu verði meiri eftir því sem hinar sviknu yfirlýsingar er leiknar oftar í sjónvarpinu. Ef sú fyrsta virkar ekki þá er prófað eitthvað nýtt.

Það er sagt að þeir ríkisstjórnin gæti ekki fylgt þeirri óheppilegu niðurstöðu ef þjóðin kysi áframhaldandi viðræður. Og hvað með það! Þá yrði þjóðþingið bara að finna bara leið. Ekki fer þjóðin að segja af sér vegna þess að vilji hennar samræmist ekki stefnu þingmeirihlutans.

Síðan er sagt að þjóðaratkvæðagreiðsla sé ekki á dagskrá þingsins...

Af hverju er þá bara ekki lögð fram tillaga um það?

Að lokum er sagt að þetta sé ekki hægt því kosning geti ekki verið bindandi...

Og hvað með það? Af hverju gefið þið ekki bara út að þessir flokkar muni hlíta niðurstöðu meirihluta þjóðarinnar.

Ágætu fundarmenn.

Hvernig komum við þessum skilaboðum áleiðis til stjórnarflokkanna. Hvernig fáum við þá til að hlusta og skilja að þessi ræða, mæting ykkar eða hinar 50 þúsund undirskriftir eru ekki hluti af loftárásum, ekki hluti af stærstu fjölmiðlaherferð sögunnar og enn síður eru skilaboð okkar sprottin af illum hug gagnvart fólkinu á Alþingi eða flokkunum þeirra. Þetta er afstaða venjulegs fólks óháð flokkum sem vill að kosningaloforð séu virt og kanna til hlítar samfélagslegan ávinning af því að Ísland gangi í ESB og upptöku alþjóðlegs gjaldmiðils.

Þess vegna skorum við á ríkisstjórnina að finna leið. Það er enn þá möguleiki fyrir stjórnarflokkana að komast frá þessu máli og boða til þjóðaratkvæðagreiðslu með góðum fyrirvara án þess að það þurfi að hafa áhrif önnur áhersluverkefni hennar sem hún var sannarlega kjörin út á.

En að fenginni niðurstöðu í þjóðaratkvæðagreiðslu er ekkert til sem heitir pólitískur ómöguleiki. Ríkisstjórnin hefur þá einfaldlega val um að vinna samkvæmt niðurstöðu þjóðarinnar eða fela verkefnið öðrum.

Hins vegar – og það er ótrúlegt að maður þurfi að taka þetta fram – en ef svo ótrúlega færi, að einhverjir alþingismennn teldu sig geta skellt skollaeyrum við niðurstöðu meiri hluta þjóðarinnar í lýðræðislegri þjóðaratkvæðagreiðslu, fyrst þá kæmi líklega upp pólitískur ómöguleiki... Og hann fælist í því að þeir þingmenn sem að því stæðu yrðu næsta örugglega aldrei kjörnir aftur.

Rúmlega 2.000 mótmæltu á Austurvelli