Fiskurinn okkar?

Eitt af því sem felst í þessu frumvarpi um breytingu á stjórnarskránni er eignarréttur á auðlindum sem ekki eru þegar í einkaeign.

Veit ekki hvort að fólk gerir sér grein fyrir því hvað það er í rauninni tæpt að þjóðin eigi lengur þessa auðlind? Ef fólk hefur hlustað á ræður sjálfstæðismanna á Alþingi nú síðustu daga þá hefur verið lesið upp úr athugasemdum við frumvarpið. Og þar hafa flestar athugasemdir verið frá

• Orkufyrirtækjum
• Félögum tengdum útgerðar og sjómönnum
• Sveitarfélögum
• Stöku fræðimönnum

Ég vek sérstaka athygli á að menn úr röðum útgerðamanna hafa m.a. talað um að þetta ákvæði um eign þjóðarinnar á auðlindum sem mögulega eignarupptöku. Og svo þegar að innköllun kvóta á næstu 15 til 20 árum hafa enn aukið á þetta álit þeirra. Já gott fólk það stefnir í að fiskurinn okkar verði í ljósi hefða eign nokkurra ætta hér á landi. Sem komi til með að ganga hér í erfðir og engir nýir aðilar komist að henni nema að hugsanlega leigja af þessum kvótaættum dýrum dómi.

Enn verra er það að stórhluti af kvótanum er nú þegar veðsettur langt fram í tímann. Og enn verra er að töluvert af honum er veðsett beint eða óbeint erlendum aðilum. Þá segja menn að það sé allt í lagi þeir megi ekki veiða hann eða eiga fyrirtæki hér. En það er ekki rétt. Þeir mega eiga minnihluta í útgerð og fiskvinnslu hér og meirihluta í þessum fyrirtækjum í allt að einu ári.

Svo er þetta sama fólk á móti ESB af því að við missum forræði á fiskveiðum. Við höfum þegar framsalað þessum rétti til nokkra aðila fyrir löngu.

Með athugasemdum frá orkufyrirtækjunum hlýtur maður að áætla að þeir séu að sjá fyrir sér að þessi fyrirtæki verði einkavædd í framtíðinni.

Hin þrjú atriðin snúast um

• að þjóðin fái beint að greiða atkvæði um breytingar á stjórnarskrá en ekki einhverjir alþingismenn sem fólki kaus ekki heldur komust inn vegna þess að fólk greiddi ákveðnum flokk atkvæði sitt.
• að auðvelda þjóðaratkvæðagreiðslur um stór mál
• að koma á stjórnlagaþingi þar sem sérkosið fólk fer yfir og endurnýjar eða setur upp nýja stjórnarskrá fyrir Ísland. Minni á að sú sem við höfum var sett til bráðabirgða fyrir 65 árum. Hún var unnin upp úr þeirri Dönsku aðeins með forseta í staðinn fyrir Konung. Og einhverjar smá breytingar í viðbót. Það átti alltaf við fyrsta tækifæri að setja okkur nýja en alþingismenn hafa aldrei náð samkomulagi um nema smá plástra hér og þar.

Eins það ef að sett verður stjórnlagaþing verða þessar breytingar sem nú standa til yfirfarnar og lagaðar til ef þarf.

Enn langt í land eftir 36 tíma umræður

Athugasemdir

[Guðmundur Jónas Kristjánsson, 4.4.2009 kl. 21:49]

Magnús minn. Þetta er brandari. Ef svo hörmulega vildi til að Ísland gengi
í ESB væru ákvæði um þjóðareign í stjórnarskránni ekki pappirins virði.
Því stjórnarskrá ESB, Rómarsáttmálin og allir viðaukar í dag við hann yrði stjórnarskrá okkar aðri hvað þetta varðar.  - Þetta hefur m.a ESB-sinninn Þorsteinn Pálsson bent á og sagt svona auðlindaákvæði inn í stjórnarskrá okkar myndi einungis tefja fyrir aðild.  Hvenær ætlið þið ESB-sinnar að skilja þetta? Jú, alla vega einn skilur þetta, Þorsteinn Páls.

[Magnús Helgi Björgvinsson, 4.4.2009 kl. 22:36]

Guðmundur í nefndaráliti sjálfstæðisflokksins skín eftir farandi í gegn

Undir þetta sjónarmið taka Viðskiptaráð Íslands og Davíð Þorláksson í umsögnum sínum, sbr. fskj. 22 og 7. Birgir Þór Runólfsson og Ragnar Árnason telja skerðingu eignarréttar leiða til óhagkvæmni og að ákvæðið feli í sér þjóðnýtingu og valdi efnahagslegu tjóni, sbr. fskj. 17

Útgerðarmenn segja m.a.

Samkvæmt meðfylgjandi áliti dr. Guðrúnar Gauksdóttur sem er hluti af umsögn okkar eru aflaheimildir bein eignarréttindi í skilningi  72 greinar stjórnarskrárinnar.

Og líka aðeins seinna

Dr. Guðrún rekur líka í álitinu  hvernig að aflaheimildir hafi öll einkenni eignar og bendir á að grundvallarsjónarmið um réttaröryggi og sá víðtæki heildstæði skilningur sem leggja ber í hugtakið eign vegi þyngra á vogarskálunum en sá fyrirvari sem gerður er í 1 gr. laga um stjórn fiskveiða.

Hún er að færa að því rök að með kvótanum sé í raun komin eign þessara manna á fisknum í sjónum varanlega.

Svon a rök eru einnig frá orkufyrirtækjunum.

Og Guðmundur ef að þetta ákvæði væri í stjórnarskrá yrði ekki hægt að semja um framsal eignarinnar eitt eða neitt. Þannig að þá værir þú öruggur um að í samningi við ESB væri ekki verið að færa þessa auðlind ESB:

[Guðmundur Jónas Kristjánsson, 5.4.2009 kl. 00:14]

Magnús minn lastu ekki hvað ég sagði. Rómarsáttmálinn, stjórnarskrá ESB
er ÆÐRI en okkar stjórnarskrá. ÖLL ákvæði okkar stjórnarskrár yrði að VIKJA fyrir ESB-stjórnarskránni, þar með þjóðareign á auðlindunum. Skilur þú þetta ALLS EKKI? Hvers vegna þarf þá að breyta okkar stjórnarskrá í grundvallaratriðum varðandi allt fullveldisákvæði göngum við í ESB ef ekki
er einmitt vegna þessa?

[Magnús Helgi Björgvinsson, 5.4.2009 kl. 02:01]

Guðmundur við eins og aðrar þjóðir framseljum aðeins valdi á þeim sviðum sem samningar okkar við ESB mundu ná yfir. Og þetta með auðlindir er ekki rétt. Við framseljum fullveldi varðndi þau svið sem samningurinn nær yfri. Þar á meðal vaðrndi tolla, fiskveiðar, landbúnað og nokkur atirð í viðbót.

Hefur þú heyrt um einhverja þjóð sem afsalaði sér einhverju öðru. T.d. ræður ESB ekki yfir neinum auðlindum örðum. Ert þú t.d. að tala um að ESB hafi eitthvað með kolavinnslu Breta að segja? Held að þú sért að mikla þetta fyrir þér. Þetta með sjálvarútveg og landbúnað innan ESB er tilkomið vegna þess að fiskistofnar þar eru að mestu sameiginlegir með fjölda þjóða. Og mismunandi reglur í landbúnaði skertu jafnræði bænda á innra markaði ESB. 

ESB er er samningur milli þjóða. Þær fara þar sameiginlega með ákveðna þætti og framselja yfirstjórn á þeim málum til yfirstofnana ESB sem þær sjálfar sitja í og taka þátt í ákvörðunum. 

Rómarsáttmálinn gegnur út á 

3. greinin var talsvert útvíkkuð með sambandssáttmálanum, en þar segir að aðgerðir bandalagsins skuli innifela:
a) afnám tolla og magntakmarkana á inn- og útflutningi vara milli aðildarríkjanna og afnám annarra slíkra viðskiptahindrana.
b) sameiginlega viðskiptastefnu.
c) innri markað, sem einkennist af afnámi hindrana á frjálsu flæði vöru, þjónustu, fjármagns og fólks á milli aðildarríkjanna.
d) aðgerðir varðandi aðgang og frjálsa för fólks á hinum innra markaði

•  
  í samræmi við 100 gr. C. (nú fyrirsögn IV - Title IV)

e) sameiginlega stefnu í landbúnaðarmálum og sjávarútvegi.
f) sameiginlega stefnu í samgöngumálum.
g) aðgerðir til að tryggja að samkeppni á innra markaðnum sé ekki raskað.
h) samræmingu laga aðildarríkjanna að því marki sem nauðsynlegt er til

•  
  fyrir starfsemi hins sameiginlega markaðssvæðis.

i) stefnu í félagsmálum sem byggi á Evrópska félagsmálasjóðnum.
j) eflingu fjárhagslegrar og félagslegrar samhæfingar.
k) umhverfismálastefnu
l) eflingu samkeppnisstöðu iðnaðar aðildarríkjanna
m) hvatningu fyrir rannsóknir og tækniþróun
n) hvatningu fyrir stofnun og þróun flutningakerfa um álfuna.
o) framlag til heilsugæslu á háu stigi.
p) framlag til góðrar menntunar og þjálfunar og til þess að menning aðildarríkja blómstri.
q) stefnu um þróunarsamvinnu.
r) samstarf við lönd og yfirráðasvæði í öðrum heimsálfum í því skyni að efla viðskipti og vinna í sameiningu að framþróun í efnahags- og félagsmálum.
s) framlag til styrkingar neytendaverndar
t) aðgerðir á sviði orkumála, almannavarna og ferðaþjónustu.

Ég hef skoðað þróun mála hjá ESB og sé að þjóðinar velja að hafa samvinnu um hina ýmsu hluti enda þjónar það þeim vel þar sem að landamæri milli margra þeirra er í raun bara strik á landakorti. En með tilkomu landa sem eru ekki beinum tengslum við aðrar landafræðilega kominn reglan um meira sjálfræði þjóða yfir fiskistofnum sem eru staðbundir og aðrir hafa ekki veiðireynslu í.  ESB tekur ekki yfir neinar auðlindir. Dæmi sem allir taka er þegar Spánverjar notuðu sér glufur í reglunum og náðu að komast á miðin við Bretland. En það er lítið talað um þetta núna.

Bendi þér sérstaklega á að þegar samningur er gerður við þjóð um að ganga í ESB þá gildir hann eins og ríkjaráðstefna ESB og ákvæði hans koma sem viðbót við ESB samningin. Þannig er það í hvert skipti sem einhver þjóð gengur í ESB þá fær hún sérstakan samning. Svíar fengu inn ákvæði um Landbúnað á norðlægum stöðum. Finnar líka. 

Maastrichtsáttmálinn árið 1993 mælti fyrir um efnahags- og stjórnmálabandalag, frekari útvíkkun innri markaðarins, stofnun sameiginlegs seðlabanka og sameiginlegan gjaldmiðil (evruna). Samstarf var aukið í m.a. umhverfismálum, menningar- og menntamálum og rannsóknum. Völd Evrópuþingsins voru aukin og í ráðherraráðinu var hægt að taka fleiri ákvarðanir með auknum meirihluta. Nálægðarreglan (subsidiarity rule) var sett inn í sáttmálann og þannig fest í sessi. Ríkisstjórnir aðilarríkjanna juku samstarf sitt í utanríkis- öryggis- og dómsmálum.

Þess má geta að aðildarsamningar hafa sama vægi og ríkjaráðstefnur og geta falið í sér viðbætur og aðlögun á sáttmálunum.

Ef málið væri eins og þú lýsir þá væru væntanlega búið að leggja ESB niður. Svíar sem eru mun fjölmennari en við með fleiri sérfræðinga sem skoðuðu málið komust að því að þeim væri best borgið þar. Engin þjóð vinnur að því að komast úr ESB. 45% af Norðmönnum hafa viljað ganga í ESB en þar eins og hér er rekinn hræðsluáróður sem hingað til hefur virkað. En þetta gæti breyst ef að olían heldur áfram að falla í verði.

Eftirfarandi er úr grein eftir Þorvald Gylfason 

Sambandsþjóðirnar hafa glaðar afsalað sér fullveldi sínu að vandlega reifuðu máli – eða réttar sagt: þær ákváðu að deila fullveldi sínu með öðum aðildarþjóðum. Þetta er höfuðtilgangur ESB: að reyna að draga á réttum stað mörkin milli sammála, sem hagfelldast er fyrir löndin að leysa saman, og sérmála, sem betur fer á að leysa á hverjum stað fyrir sig. Höfuðreglan er nálægðarregla: mál eru helzt leyst á þeim vettvangi, sem bezt þykir eiga við hverju sinni, helzt sem næst fólkinu sjálfu. En sum mál eru ekki sérmál, heldur sammál og kalla því á sameiginlegar lausnir. Listin er sem sagt að draga mörkin á réttum stað. Engum dettur í hug, að húnæðismál séu sammál; þau eru klárlega auðleystari á hverjum stað fyrir sig. Það er meira að segja álitamál, hvort húsnæðismál eigi yfirhöfuð að koma til kasta almannavaldsins nema í neyðartilfellum, en látum það vera. Glæpamál og umhverfismál eru á hinn bóginn sammál í aðra röndina, því að glæpamenn og mengun virða engin landamörk. Og þá verður það einnig auðskiljanlegt, hvers vegna samkeppnismál eru öðrum þræði sammál. Samkeppnislögum er ætlað að torvelda fyrirtækjum að okra á almenningi. Þess vegna brýtur verðsamráð fákeppnisfyrirtækja gegn lögum. Háttalag, sem var algengt og löglegt á Íslandi um langt árabil, til dæmis í bönkum og olíufélögum, varðar nú loksins við lög til að vernda almannahag, og þótt fyrr hefði verið.

Þetta er ágæt grein sem lýsir þessu ágætlega. Hann byrjar hana reyndar á að líkja inngöngu í ESB við hjónaband. Í hjónabandi verða viðkomandi að afsala sér fullveldi. Þ.e. margar ákvarðanir verða að vera sameiginlegar þegar að fólk ákveður að deila ákveðnum sviðum lífsins saman. Eins með ríki sem hafa svo mikla samvinnu á ákveðnum sviðum þær verða að samræma stjórn á þeim þáttum.