Skildi Mogginn eitthvað fjalla um þetta 

Frétt af www.dv.is i

Evrópusambandið mun veita eftirgjöf í sjávarútvegsmálum

Ísland mun fá sérlausnir - þó ekki kynntar fyrr en ESB sér fyrir endann á viðræðum

Annas [e-mail]

09:30 › 7. febrúar 2013

Birtist í DV

Samkvæmt heimildum DV ætlar Evrópusambandið sér ekki að ljúka samningum um sjávarútvegsmál fyrr en það sér fyrir endann á aðildarviðræðum við Íslendinga. Ástæðan sé meðal annars sú að ESB muni þurfa að gefa töluvert eftir í samningum um sjávarútvegsmál. Sambandið sé hins vegar ekki tilbúið að veita slíka eftirgjöf ef yfirgnæfandi líkur eru á því að aðildarsamningur verði felldur hérlendis. Með því hefði ESB veitt fordæmi sem aðrir gætu sótt í án þess að það hefði verið til nokkurs – slíku fylgdi of mikill kostnaður fyrir sambandið.

Sú útfærsla sem rætt er um er að 200 sjómílna lögsaga Íslands yrði gerð að sérstöku stjórnsýslusvæði innan sameiginlegrar sjávarútvegsstefnu ESB. Yfirstjórn þess stjórnsýslusvæðis yrði áfram í höndum Íslands. Er um að ræða sérlausn en ekki undanþágu frá reglum ESB. Er það í samræmi við nefndarálit meirihluta utanríkismálanefndar vegna þingsályktunartillögu um aðildarumsóknina að ESB árið 2009 þar sem krafa var sett fram um að íslensk lögsaga verði skilgreind sem sérstakt íslenskt fiskveiðistjórnarsvæði. Þessi hugmynd er ekki ný af nálinni og var fyrst sett fram árið 1994 af Jean-Luc Dehane, fyrrverandi forsætisráðherra Belgíu.

 

Er Heimssýn búin að skipta um skoðun varðandi ESB?

Hef í dag verið að sjá mynd frá umræðufundi Heimssýnar um ESB aðildarvirðræður. Þar kom einn stjórnarmaður Heimssýnar með skriflega athugasemd á fundinn. Þar stendur "ESB svikari talar" Og þessi orð viðhafði hann þegar að Árni Páll talaði. Ef meður pælir í þessu skilti þá er hann að halda því fram að Árni Páll sé að svíkja ESB. Nú get ég fullvissað hann um það að Árni Páll er ekki að tala fyrir hönd ESB. Hann eins og aðrir Samfylkingarfélagar telja hinsvegar að ef við næðum góðum aðildarsamning við ESB þá væri hagmunum okkar mund betur borgðið þar í samstarfi við flest okkar nágranalönd.  Svo er gaman að geta þess að einhver sagði mér að viðkomandi stjónarmaður í Heimssýn byggi að hluta eða öllu leyti á Spáni. Sem var síðast er ég vissi í ESB.

 

 

Svona virkar krónan - Kafli 7

Af eyjan.is

Viðskipti Miðvikudagur 06.02.2013 - 13:58 

Sér ekki mun á gjaldmiðli EVE Online og íslensku krónunni: „Gerviveröld“

„[Þ]að  er hræðilegt til þess að hugsa að það er ekkert sem bendir til þess að þau færi á næstunni,“ segir forstjóri Össurar um gjaldeyrishöftin. Forstjóri CCP, sem heldur úti tölvuleiknum EVE Online, segir gjaldeyrihöftin skapa ákveðna gerviveröld.

Fjallað er um gjaldeyrishöftin í Markaðnum, fylgiriti Fréttablaðsins um viðskipti. Þar er rætt við þá Sigstein P. Grétarsson, aðstoðarforstjóra Marels, Jón Sigurðsson, forstjóra Össurar og Hilmar Veigar Pétursson, forstjóra CCP, um áhrif gjaldeyrishaftanna.

Hilmar Veigar segir það mögulegt að reka hagkerfi í höftum til frambúðar, þótt sú framtíðarsýn sé óspennandi. Fyrst og fremst séu það fyrirtæki í alþjóðlegum rekstri sem lenda í vandræðum vegna haftanna.

Ísland er 300 þúsund manna hagkerfi sem notar gjaldmiðil sem heitir ISK. CCP rekur 450 þúsund manna hagkerfi sem notar gjaldmiðil sem heitir ISK. Báðir gjaldmiðlar eru undir gjaldeyrishöftum og ég sé einfaldlega ekki mikinn mun á þeim. Það má því segja að gjaldeyrishöftin skapi ákveðna gerviveröld,

segir Hilmar. Höftin koma sér sérlega illa fyrir CCP í samkeppni um starfsfólk, enda fyrirtækið að keppa við stórfyrirtæki á borð við Google og Facebook.

Við leggjum eiginlega ekki í það að útskýra fyrir fólki sem er kannski með starfstilboð frá Google eða Facebook að ef það komi til Íslands og vinni fái það pening inn á íslenskan bankareikning en að það sé óvíst hvort það geti tekið peningana með sér aftur vilji það fara. Það er ekki góð söluræða.

Þeir Jón og Sigsteinn eru sammála um að höftin hafi ekki áhrif á daglegan rekstur þeirra fyrirtækja, enda bæði Össur og Marel á undanþágum hjá Seðlabankanum. Hins vegar gera höftin fyrirtækjunum erfitt um vik að nálgast fjármagn til fjárfestingar í starfseminni á Íslandi, auk þess sem þau fæla frá erlenda fjárfesta.

Vandamálið við höftin er að það er ómögulegt að reikna út hvað þau gera mikinn skaða en mun auðveldara að reikna út hvað þau hjálpa mikið. Ef við ætlum hins vegar að hafa sambærilegt efnahagslíf á Íslandi og í Evrópu og Bandaríkjunum þá gerum við það ekki í höftum,

segir Jón. Sigsteinn segir höftin takmarka verulega möguleika innlendra fyrirtækja á að laða til sín erlent fjármagn og því sé brýnt að losna við þau sem fyrst.

Ég vil líka nefna að því er stundum haldið fram að krónan sé ekki vandamálið en þetta er allt tengt. Án krónunnar þyrftum við ekki höft.

 

Flott grein um fullt af undanþágum sem Bjarni Ben og Sigmundur Davíð vita sennlega ekki um

Á eyjan.is í dag má lesa blogg eftir Sigurlaugu Önnu Jóhannsdóttur sem kynnir sig þannig að hún sé:

Evrópusinni, Sjálfstæðiskona, stjórnmálafræðingur og Garðbæingur búsett í Hafnarfirði.

 

Hún segir:

Ég sat fund í hádeginu í gær þar sem Sigmundi Davíð Gunnlaugssyni og Bjarna Benediktssyni var tíðrætt um það væri ekkert til þess að semja um við Evrópusambandið.  Sambandið byggði á sáttmálum sem ekki væri vikið frá.  Fyrirspyrjendur komu þá með dæmi um sérlausnir og undanþágur sem vitað er að samið hefur verið um milli ESB og ýmissa aðildarríkja.  Þeir vildu ekki gera mikið úr þeim og sagði Bjarni m.a. að þau dæmi sem nefnd voru væru ekki af þeirri stærðargráðu sem Ísland þyrfti á að halda og vörðuðu ekki slíka hagsmuni eins og sjávarútvegurinn er fyrir okkur Íslendingum.

Af þessu tilefni vil ég hvetja þá félaga til þess að lesa skýrslu Evrópunefndar Forsætisráðuneytisins skipaða af Davíð Oddsssyni árið 2004.  Skýrslan kom út árið 2007 og ber heitið Tengsl Íslands og Evrópusambandsins.  Hana er að finna á vef ráðuneytisins.

• Þegar Grikkir gengu inn í Evrópusambandið var sérákvæði um bómullarframleiðslu sett inn í aðildarsamning þeirra, en bómullarrækt var mjög mikilvæg fyrir grískt efnahagslíf. Þótti ljóst að landbúnaðarstefnan gæti að óbreyttu stefnt þessum mikilvæga atvinnuvegi í hættu og tókst Grikkjum því að fá sérstöðu bómullarræktunar viðurkennda í aðildarsamningum sínum. Hið sama gerðist þegar Spánverjar og Portúgalar gengu í ESB og þessi ákvæði hafa nú almennt gildi innan landbúnaðarstefnunnar.

• Malta og Lettland sömdu einnig um tilteknar sérlausnir í sjávarútvegi í aðildarsamningum sínum, sem fela í sér sérstakt stjórnunarsvæði fiskveiða á tilteknum svæðum, en þær lausnir byggja á verndunarsjónarmiðum og fela ekki í sér undanþágu frá reglunni um jafnan aðgang.
• Eitt þekktasta dæmið um sérlausn er að finna í aðildarsamningi Danmerkur árið 1973, en samkvæmt henni mega Danir viðhalda löggjöf sinni um kaup á sumarhúsum í Danmörku. Í þeirri löggjöf felst m.a. að aðeins þeir sem búsettir hafa verið í Danmörku í a.m.k. fimm ár mega kaupa sumarhús í Danmörku, en þó er hægt að sækja um undanþágu frá því skilyrði til dómsmálaráðherra Danmerkur.
• Malta samdi um svipaða sérlausn í aðildarsamningi sínum, en samkvæmt bókun við aðildarsamninginn má Malta viðhalda löggjöf sinni um kaup á húseignum á Möltu og takmarka heimildir þeirra sem ekki hafa búið á Möltu í a.m.k. fimm ár til að eignast fleiri en eina húseign á eyjunni. Rökin fyrir þessari bókun eru m.a. að takmarkaður fjöldi húseigna, sem og takmarkað landrými fyrir nýbyggingar, sé til staðar á Möltu og því sé nauðsynlegt að tryggja að nægilegt landrými sé til staðar fyrir búsetuþróun núverandi íbúa.

• Í aðildarsamningi Finnlands og Svíþjóðar 1994 var fundin sérlausn sem felst í því að samið var um að Finnum og Svíum yrði heimilt að veita sérstaka styrki vegna landbúnaðar á norðurslóðum, þ.e. norðan við 62. breiddargráðu. Sú lausn felur í sér að þeir mega sjálfir styrkja landbúnað sinn sem nemur 35% umfram önnur aðildarlönd. Í aðildarsamningi Finnlands er einnig ákvæði um að styrkja megi svæði sem eiga í alvarlegum erfiðleikum með aðlögun að hinni sameiginlegu landbúnaðarstefnu ESB og Finnar hafa nýtt það ákvæði til að semja við ESB um sérstuðning fyrir Suður-Finnland.

• Stuðningur við harðbýl svæði (Less Favoured Area, LFA) varð til við inngöngu Bretlands og Írlands í ESB, en þessi ríki höfðu áhyggjur af hálandalandbúnaði sínum og því var samið um sérstakan harðbýlisstuðning til að tryggja að landbúnaðurinn gæti staðið af sér samkeppni við frjósamari svæði Evrópu. Finnland, Svíþjóð og Austurríki sömdu einnig sérstaklega um þannig stuðning í aðildarsamningi sínumog sem dæmi má nefna að 85% Finnlands var skilgreint sem harðbýlt svæði.  Í aðildarsamningi Möltu er ákvæði um að Malta verði skilgreint sem harðbýlt svæði, auk þess sem í sérstakri yfirlýsingu er fjallað um eyjuna Gozo og m.a. tiltekið að hún verði flokkuð sérstaklega með tilliti til styrkja vegna sérstakra aðstæðna á eyjunni.

Mörg fleiri dæmi eru tekin í skýrslunni en punkturinn með færslunni hefur komið fram.  Vilji þeir félagar, eða aðrir, lesa sér betur til geta þeir smellt hér og haldið lestrinum áfram.  Góðar stundir.

 

Varð hugsað til Sjálfstæðisflokks við lestur þessarar fréttar.

Bresk kona á áttræðisaldri sem var skilin eftir án lyfja, matar eða drykkjar í níu daga á heimili sínu lést á sjúkrahúsi. Fyrirtæki sem sinnti heimahjúkrun var lokað fyrr í þessum mánuði og enginn sinnt þörfum konunnar.

Þetta kerfi er einmitt eingetin hugmynd sem Sjálfstæðismenn hafa talað fyrir. Þ.e. að einkamarkaðurinn geti boðið svona þjónustu miklu ódýrara fyrir hið opinbera.  Og bara síðast  í gær heyrði ég í Ásdísi Höllu sem rekur víst svona fyrirtæki.

En viti menn. Ef við skoðum fréttir síðustu ára, man ég eftir að eldra fólk var að líða fyrir hörmungar umönnun á elliheimilum í Svíþjóð, í Danmörku og svo nú þetta i Bretlandi. Það er nefnilega þannig að það er takmarkað sem hægt er að lækka kostnað sem aðallega er bundin við laun og það lág laun. Eflaust eitthvað hagræði sem hægt er að ná en líka hættan á því að menn reyni að ná í hagnað með því að ráða inn fólk á mjög lágum launum, minnka umönnunartíma og kaupa ódýrari og verri vörur. Alls ekki að segja að svona sé þetta hér en fyrirtæki eru til að skila eigendum arði og þá verður alltaf svona hætta. http://www.mbl.is/vidskipti/frettir/2013/01/31/rikishotel_a_landspitalanum/

Kona sem fékk enga umönnun lést

OK segjum það að þjóðin mundi segja Já og vildi halda þessum viðræðum áfram og klára samniginn.

Hvað ætla Sjálfstæðisflokkur, Vg og Framsókn að gera. Ætla þessir flokkar sem yfirlýstir andstæðingar að vinna áfram að samningum gegn sínum vilja? Hvaða samningaðstaða væri það. Hverjir halda þeir að semji við Stjórnvöld sem eru yfirlýst á móti samningaviðræðum?

Þ.e.

Ok smá vangavelta. Setjum svo að Framsókn og Sjálfstæðismenn nái hér völdum eftir næstu kosningar. [ótúlegt að vísu] Segjum svo að þeir setji hvort eigi að halda áfram ESB aðildarviðræðum. Og segjum svo að þjóðin vilji enn sjá niðurstöður úr samnningunum. Eiga þá flokkar sem eru yfirlýst á móti aðilda að ESB að stjórnar viðræðum við ESB? Er það ekki með öllu út úr kú? Þessu er Karl Th að velta fyrir sér hér http://blog.pressan.is/karl/2013/02/05/andstaedingar-saekja-um-adild/

 

Umræðan um ESB á villigötum

Svona í tilefni af umræðu um stöðu Árna Páls utan ríkisstjórnar.

Held að alir hugsandi menn viti að með kosningum okkar í Samfylkingunni nú um helgina á Landsfundi þá vorum við að kjósa okkur formann! Og formaður er eins og orðið segir æðsti maður flokksins. Jóhanna er þar með hætt sem formaður Samfylkingar en er enn bæði forsætisráðherra og þingmaður.  Það var Forseti Íslands sem fól henni að mynda stjórn eftir síðustu kosningar.

Árni Páll er eðlilega nú orðið helsti talsmaður Samfylkingar. Og hefur umboð til þess m.a. að tala við fólk og semja um mál fyrir hönd Samfylkingar.  Ég treysti Árna Pál ágætlega til að vera í nánu samstarfi við Jóhönnu um síðustu vikur þessarar ríkisstjórnar. Og held að ekkert eigi verulegt eftir að koma upp á. Vona að Árni Páll noti tíman með flokksfólki við að útfæra stefnu og kosningamál Samfylkingar sem byggi á vinnu Landsfundar og málefnanefnda. 

En fólk sem fer nú hamförum ætti nú að hugsa t.d. til ritstjóra Moggans sem er fyrir löngu hættur formlega í stjórnmálum. En eru allir búnir að gleyma þegar hann á síðasta Landsfundir þeirra eða þar áður og tók allt þeirra starf og henti því . Sagði það ekki virði þeirra trjáa sem fóru í að prenta það á. Og hefur fólk ekki séð hvernig núverandi formaður hefur í flestum málum snúið að vilja Davíðs og fleiri einstaklinga sem stjórna þeim flokk bak við tjöldin. 

Það væri þvi gaman að Sjálfstæðismenn hættu að hafa áhyggjur af Samfylkingunni og færu þess í stað að velta fyrir sér sínum eigin vandamálum svona eins og að þeir láti fyrrverandi formann stjórna öllu um hvað 8 árum eftir að hann hætti sem stjórnmálamaður. 

Ræða Árna Páls í heild

 

 

Stefnuræða Árna Páls Árnasonar, formanns Samfylkingarinnar,
á Landsfundi, 3. febrúar 2013.
Talað mál gildir.

Kæru vinir og samherjar

Ég vil byrja á að segja ykkur litla sögu. Amma mín í móðurætt var mér afar kær. Hún fæddist utan hjónabands, móður sem var lausaleiksbarn í vistarbandi. Hún og afi minn áttu þrjár dætur og misstu allt sitt í tvígang í kreppunni miklu. Þegar öll sund voru lokuð fluttu þau í tvö lítil herbergi undir súð sem klöngrast var upp í um lúgu í gólfinu, hér rétt við túnfótinn á Hlíðarenda í litlu húsi sem tilheyrði Eskihlíðarbóndabænum, þar sem kapellan stendur hér fyrir utan. Það voru engar atvinnuleysisbætur, engar húsaleigubætur, ekkert húsnæði.

Verk íslenskra jafnaðarmanna á ekki lengri tíma en æviskeiði mömmu minnar sköpuðu þau tækifæri sem gáfu þremur kynslóðum möguleika á að snúa töpuðu tafli í nýja von og endalaus tækifæri, sem enn sér ekki fyrir endan á. Þegar heimshagkerfið var hrunið og varnarleysi fólks gagnvart eyðileggingaröflum óhefts kapítalisma var algert bjuggu jafnaðarmenn um alla Evrópu til nýja sýn.

Hér á Íslandi eru þrjú nöfn tengd þessum stærstu áföngum: Héðinn hóf byggingu verkamannabústaða og skapaði húsnæðislausu fólki ný tækifæri, Vilmundur landlæknir mælti fyrir sjúklingatryggingum af meiri hugsjón en ég hef annars staðar séð og Haraldur Guðmundsson batt þær og lífeyristryggingar inn í eitt kerfi almannatrygginga. Síðar opnuðu jafnaðarmenn landið með aðild að EFTA og EES og komu á húsbréfakerfi sem leysti úr áratugalöngum vanda við húsnæðisfjármögnun.

Við nýttum okkur tækifærin sem sköpuðust við heimssögulega atburði – kreppuna miklu og hrun járntjaldsins – og mörkuðum Íslandi um leið stöðu í samfélagi þjóðanna. Við hnýttum saman viðskiptafrelsi og verðmætasköpun og varanlegar velferðarlausnir sem dugðu. Gildi okkar eru sígild, en leiðirnar sem við notum til að ná árangrinum breytast frá einum tíma til annars.

Endurkoma skapandi stjórnmála

Á ferðum mínum vítt og breitt um land undanfarna mánuði hef ég sannfærst um möguleikann á endurkomu skapandi stjórnmála með Samfylkingu sem burðarflokk.

En enginn vill halda áfram ónýtri stjórnmálahefð. Öll þráum við nýja sýn fram á veginn.

Nýbygging samfélags eftir hrun er heillandi verkefni jafnaðarmanna og við eigum að sækja umboð til raunverulegra grundvallarbreytinga. En breytingar verða ekki nema við greinum rétt aðstæður okkar, skiljum þau öfl sem við er að eiga og beitum bestu aðferðum við að finna lausnir. Annars upplifum við bara vonleysi og ráðleysi, þegar væntingar okkar verða að engu.
Viðfangsefni okkar eftir hrun voru til dæmis þess eðlis að ómögulegt var að útfæra eitthvert fullkomið réttlæti. Við sátum uppi með aðstæður og umgjörð, sem enginn gat breytt. Til að búa til Nýja Ísland þyrfti að vera hægt að skilja við fortíðina og byggja nýtt samfélag með sanngirnina eina í öndvegi.

Fjármálakreppur búa ekki til slíkt ástand – heldur búa þær að öðru jöfnu til ósanngjarnar eignatilfærslur og óöld ofbeldis og upplausnar. Gjaldmiðillinn féll og skildi eftir óleysanlegan skuldavanda. Gildandi réttarreglur komu í veg fyrir bestu lausnirnar á honum. Efnahagsleg einangrun kom í veg fyrir aðgang að fjármagni og tafði uppbyggingu. Fleiri og fleiri hafa átt í erfiðleikum með að ná endum saman þegar skuldir og skattar hækkuðu en kaupmáttur og eignaverð lækkaði. Vonbrigði dagsins eru ekki áfellisdómur yfir okkur heldur óhjákvæmileg afleiðing aðstæðna. Til að takast á við vonbrigðin þurfum við fyrst og fremst að greina rétt stöðu okkar, styrkleika og veikleika. Leiðin út felst í að greina rétt og segja satt.

Samfélagssýn norrænna jafnaðarmanna hefur um áratugaskeið byggst á hugmyndinni um þjóðarheimilið, þar sem allir eiga heima og eru metnir að verðleikum á eigin forsendum. Það er verkefni okkar nú að setja fram sýn um þjóðarheimili Íslendinga til komandi áratuga, því næsta kjörtímabil verður afdrifaríkur tími.

Á heimilinu verðum við að hafa frið. Frið til að hugsa, frið til að vinna, frið til að vera við sjálf. Við getum verið ósammála um aðferðir og leiðir, en við ræðum okkur að niðurstöðu. Hugmyndafræðilegar borgarastyrjaldir þar sem krafist er skilyrðislausrar hlýðni og að menn hlaupi hratt ofan í skotgrafirnar þegar kallið kemur, eiga ekki við á þjóðarheimili jafnaðarmanna.

Svarhvít heimsmynd er ekkert skemmtileg

Ég er að leita að leið upp úr þriðju skotgröf til vinstri, sagði Hallgrímur Helgason í frægri grein nýverið og sagðist óttast að skríða upp úr. Þannig líður okkur mörgum. Þannig getur þjóðarheimilið ekki verið.

Við megum ekki gleyma því öngstræti sem flokkastjórnmál á vinstri kantinum enduðu í við lok síðustu aldar. Hin svarthvíta heimsmynd var ekkert skemmtileg. Ekkert gott varð til af þeim dilkadrætti sem henni fylgdi. Við verðum að muna að við erum frjálshuga fólk sem forðast forskriftir og vill veita fólki vald yfir eigin lífi. Við óttumst ekki hinn frjálsa vilja fólks. Við tökum alvarlega hlutverk okkar sem vörslumenn almannafjár og teljum okkur ekki almennt betri og skynsamari til að fara með fé fólks en það sjálft. Við þurfum ekki að múra fólk inni í svarthvítum heimi, heldur viljum fjölbreytt samfélag fyrir fólk í lit.

Ein afleiðing umróts undanfarinna ára er að þjóðin væntir þess nú að koma að mikilvægum ákvörðunum sem varða framtíð hennar. Beint lýðræði hefur mikla kosti, en líka galla. Kostirnir eru augljósir og sáust best í Icesave-málinu. Engin ríkisstjórn hefði getað hafnað því að reyna samninga í erfiðri milliríkjadeilu, en það er margþekkt í evrópskri stjórnmálasögu að þjóðin hefur alvald í þjóðaratkvæðagreiðslu og engin ríkisstjórn fær ráðið við það. Því skapaðist jákvætt samspil milli stjórnvalda, þings og þjóðar, þar sem þjóðin setti stjórnvöldum og þingi fyrir að vanda betur til samninga ef þeir ættu að hljóta samþykki hennar. Þegar á hólminn kom taldi hún samt réttara að borga ekki, nema að undangengnum dómi. Það er mjög málefnaleg afstaða, sem ég hef alltaf skilið afar vel.

En beint lýðræði getur, í sinni ýktustu mynd, orðið tæki sérhagsmunaafla til að hertaka þjóðmálaumræðu með miklu skipulagi og yfirgnæfandi hávaða. Ef beint lýðræði á að virka vel, þarf stjórnmálaflokka með fjölbreyttar rætur sem næra og byggja upp þjóðfélagsumræðuna. Þess vegna er hlutverk Samfylkingarinnar og annarra fjöldahreyfinga svo mikilvægt. Við eigum að nýta fjölbreytileika flokksins til að þróa nýtt verklag og nýja sýn um samspil fulltrúalýðræðis og þjóðaratkvæðis sem nærir hvort tveggja: upplýsta umræðu og beina þátttöku almennings. Flokkurinn á að vera vettvangur kraftmikillar umræðu sem veitir kjörnum fulltrúum okkur stoð í ákvarðanatöku OG upplýsir og styrkir félaga okkar þegar úrskurður er settur í þeirra hendur í íbúakosningum eða þjóðaratkvæðagreiðslu.

Þannig verður flokkurinn fjöldahreyfing í þjónustu almannahagsmuna og lýðræðis – hvort sem fleiri taka ákvörðun eða færri.

Takmarka þarf völd stjórnmálamanna

Við þurfum að sækja fram með nýja sýn um stjórnkerfisumbætur, trú gildum okkar um stjórnfestu og vönduð vinnubrögð. Við þurfum að festa í sessi markmið um efnahagslegan stöðugleika og koma í veg fyrir að við getum með skammsýnum ákvörðunum kollvarpað honum. Við þurfum að takmarka völd stjórnmálamanna til að taka ákvarðanir án efnislegs rökstuðnings. Við þurfum að afnema áhrif stjórnmálanna í ákvörðunum sem eiga að vera hafnar yfir flokkastjórnmál, eins og til dæmis við ráðningar embættismanna. Við skuldum nýrri kynslóð Íslendinga að geta sótt um starf í stjórnsýslu ríkisins og vera frjáls undan því að flokkspólitískur ráðherra taki ákvörðun um ráðningu.

Við þurfum að auka veg kynjasjónarmiða og skilja af hverju okkur hefur of lítið miðað. Hagkerfi sem drepur þekkingarstörf vinnur skipulega gegn afli kvenna í atvinnulífinu. Þannig er krónuhagkerfið úr garði gert. Fyrir vikið þvingumst við í nýjar og nýjar stórkarlalegar framkvæmdir og verðum alltaf jafn hissa þegar ný og ný átaksverkefni eru kynnt og það eina sem býðst eru grá karlastörf. Efnahagslegur stöðugleiki er alger forsenda atvinnufrelsis og bættrar samkeppnisstöðu kvenna á hinum almenna vinnumarkaði.

Við þurfum að nýta ný tækifæri í velferðarmálum og skilja samhengi þeirra og hallrar stöðu kvenna á vinnumarkaði. Við þurfum fjölbreyttari lausnir fyrir fólk með ólíkar þarfir. Við viljum öll góða þjónustu, en við viljum líka öll þjónustu sem hæfir þörfum okkar, hvers um sig.

Við höfum riðið á vaðið með notendastýrða persónulega þjónustu fyrir fatlaða, en það þarf að auka hana og færa fleirum það vald yfir eigin lífi sem allir þrá. Við viljum öll lifa lífi í lit. Með sama hætti verðum við að vera á varðbergi gagnvart þeim hættum sem í slíkum breytingum felast. Með löngum biðlistum og auknu framboði í orði kveðnu á heimaþjónustu höfum við fært alltof mikla ábyrgð af umönnun sjúkra og aldraðra yfir á ættingja og maka, í ríkari mæli konur en karla.

Afleiðingin er alger öfugþróun frá þeirri hugmyndafræði sem lá að baki Velferðarríki jafnaðarmanna í upphafi: Í stað þess að ríkið axli ábyrgð af umönnun og greiði fyrir hana úr sameiginlegum sjóðum og frelsi konur undan ólaunuðum umönnunarstörfum bjóðum við ástvinum upp á að bera sífellt meiri byrðar af launalausri umönnum með ættingjum. Slíkt er hörmuleg afturför í kvenfrelsisbaráttu og óásættanlegt fyrir velferðarflokk. Við eigum að verðmeta rétt þá velferðarþjónustu sem veita á og vera tilbúin að greiða sannvirði fyrir hana úr sameiginlegum sjóðum.

Tilbúinn að hlusta á allar hugmyndir um lausnir

Í húsnæðismálum stendur heil kynslóð frammi fyrir óleystum vanda. Eitt er skuldavandinn sem heldur mörgum í helgreipum ofveðsetningar. Það er ekki ásættanlegt að gefa ekki skýr svör um hvort lausna sé að vænta í afmörkuðum málum, eins og lánsveðsmálunum.

Ég er tilbúinn til að hlusta á allar hugmyndir um lausnir á skuldavandanum, en veit af biturri reynslu að hann er of umfangsmikill til að honum verði létt af öllum án þess að hann verði færður á aðra sársaukalaust og ég veit líka að allar nýstárlegar úrlausnir munu reyna á þanþol stjórnarskrárinnar. En ég er til.

Hitt er sú staðreynd að fjöldi ungs fólks getur hvorki leigt né keypt. Einkavæðing verkamannabústaðakerfisins voru mistök og það var rangt að breyta forsendum húsbréfakerfisins og Íbúðalánasjóði í banka. Það er ekki okkar hlutverk að standa vörð um slík mistök. Við verðum að axla það verkefni sem Héðinn og Jóhanna gerðu á sinni tíð, að færa nýrri kynslóð sýn um farsæla lausn á alvarlegum vanda og tryggja húsnæðisöryggi allra. Eitt af því sem laskaðist í hinu meinta góðæri síðasta áratugar er kerfið sem jafnaðarmenn byggðu upp til að venjulegt fólk gæti eignast þak yfir höfuðið. Okkur í Samfylkingunni ber skylda til að endurreisa það.

Í atvinnumálum verðum við að sýna í verki að við meinum það sem við segjum um fjölbreytt, grænt þekkingarhagkerfi og valkosti við hið gráa stóriðjuhagkerfi gengins tíma. Við verðum að styðja við verk- og tæknimenntun og setja í forgang fjárframlög til hennar. Það er ófært ástand að hér vanti allt að 1000 verk- og tæknimenntaða einstaklinga á sama tíma og þúsundir ganga atvinnulausar. Með sama hætti verður skattkerfið að styðja við græna þekkingarhagkerfið og hætta að skattleggja þekkingu umfram önnur aðföng fyrirtækja. Hátt tryggingagjald er ekkert annað en skattur á þekkingu og leggst þyngst á þekkingarfyrirtækin, þar sem laun eru stærstur hluti útgjalda. Við verðum að setja lækkun tryggingagjalds í algeran forgang, þegar kemur að næstu skattbreytingum.

Í byggðamálum þarf jafnaðarflokkur Íslands að sinna réttindum íúa landsbyggðanna vegna þess að fólk í í landsbyggðunum býr við lakari kjör, minni áhrif og lakari félagslega stöðu. Það er sígilt jafnréttismál að jafna þann aðstöðumun. Við þurfum alvöru byggðastefnu og almennar aðgerðir í ætt við jöfnun flutningskostnaðar, sem ég fékk afgreitt sem mitt síðasta frumvarp sem ráðherra, til að jafna samkeppnisstöðu landsbyggðanna. Samgöngubætur og fjarskipti verða áfram lykilverkefni á næstu árum.

Og í efnahagsmálum verður fyrsta verkefni næstu ríkisstjórnar að tryggja þjóðarsátt um efnahagslegan stöðugleika og fá alla saman í það verkefni að afneita efnahagslegum kollsteypum sem bjargráðum við efnahagsvanda.

Heimsmál eru heimamál

Hrunið færði okkur heim sanninn um að Ísland er ekki lengur fjarri heimsins vígaslóð. Heimsmál eru heimamál, sagði Ingibjörg Sólrún oft. Skyndilega upplifðum við að Ísland var ekki varið af nokkurri sérstöðu eða fjarlægð. Við vorum þvert á móti þátttakandi og meira að segja gerandi í heimsviðburðum. Öryggi okkar var allt í einu samþætt öryggi fólks í öðrum löndum. Og það sem var mesta áfallið: Aðgerðir okkar eða aðgerðaleysi höfðu áhrif á efnahagslegt öryggi fólks í öðrum löndum. Gjaldþrot íslensks banka skapa tugþúsundum erlendra innstæðueigenda ótta um afkomu sína.

Við skulum ekkert fela það: Við finnum öll léttinn nú þegar Icesave-málið er að baki. Skömm okkar yfir því máli og ótti okkar yfir málalyktum hafði þrúgandi áhrif á allt samfélagið allt frá hruni.

Öryggi okkar er þannig nú órofa tengt alþjóðlegum atburðum. Ísland er í Evrópu og sækir þangað mestan hluta sinna tekna. Það voru sömu efnahagskraftar og valdið hafa evruríkjum vanda sem ollu hruni hér. Offramboð ódýrs lánsfjár hafði sömu skaðlegu efnahagsáhrifin hér og öðrum löndum, þandi út eignabólur og fjármálakerfi og jók skuldsetningu þjóðanna. Og veröldin smækkar stöðugt: Flóttamannavandi er nú loks orðin umfjöllunarefni íslenskra fjölmiðla og kannski skilst okkur einhvern tíma að atburðir í öðrum löndum hafa bein áhrif á öryggi okkar í smáu og stóru. Engin leið er að loka landi sem byggir efnahag sinn á að taka á móti nærri milljón ferðamönnum á hverju ári.

Eina lausnin er alþjóðleg samvinna.

En við getum ekki rætt evrópumál eins og áhorfendur á útlenda sápuóperu sem spyrja útlendinga sem hingað koma: Hvað er á seyði í Evrópu? Hvernig eruð þið að taka á þessu eða hinu? Við erum ekki áhorfendur. Við erum með hlutverk í þessari sápuóperu, hvort sem okkur líkar betur eða ver. Við getum kosið að gera ekkert, en aðgerðaleysi okkar ver okkur ekki gegn neikvæðum afleiðingum, eins og dæmin sanna.

Hrunið og Icesavemálið staðfesta mikilvægi þess að við skilgreinum rétt hagsmuni Íslands og berjumst fyrir þeim á evrópskum vettvangi. Við viljum ekki verða aðilar að Evrópusambandinu til að sitja þar á forsendum annarra. Við viljum verða fullgildir aðilar því við trúum því að íslenskum hagsmunum sé best gætt með því að við séum við borðið þegar ráðum er ráðið.

Ísland tók réttar ákvarðanir haustið 2008 og okkur auðnaðist að hlífa almenningi við því tjóni sem hefði getað orðið. Evrópusambandið hefur þegar mótað nýjar reglur til að bregðast við slíkum aðstæðum og er enn að. Flest bendir til að það verði okkur hentugt að vera aðilar að nýju bankasambandi sem felur í sér sameiginlegan gjaldmiðil, innstæðutryggingingakerfi þvert á landamæri og sameiginlegan lánveitanda til þrautavara. En hættan er sú að áframhaldandi vera okkar í EES leiði til þess að við tökum búta og búta hins nýja regluverks upp, án þess að fá aðild að stofnunum sem ákvarðanirnar taka og séum þá í þeirri stöðu að hafa afsalað okkur fullveldi okkar til að grípa aftur til hliðstæðra ákvarðana og nýttust okkur svo vel í hruninu, ef hliðstæðar aðstæður rísa á nýjan leik.

Og án sameiginlegs gjaldmiðils er veruleg hætta á að þær aðstæður skapist. Það er mikil áhætta. Þess vegna skiptir miklu að við nálgumst spurninguna um aðild út frá því hvernig við getum best verið aðilar að hinu evrópska samstarfi og tryggt að við gætum á sama tíma sem best fullveldisréttar Íslands til að hafa úrslitaáhrif á grundvallarhagsmuni þjóðarinnar. Ef spurt er á þann veg, er svarið augljóst: Full aðild er best.

Skipulegt arðrán á íslensku launafólki

Ég hef ekki þreyst á að minna á að saga íslenskrar krónu er saga skipulegs arðráns á íslensku launafólki. Árið 1901 fagnaði verkafólk því að fá laun í gjaldgengum gjaldmiðli og naut þess ávinnings í 19 ár, þar til að krónan var aftengd gullfætinum og hinni dönsku krónu. Í þessi 19 ár naut íslenskt launafólk semsagt gengistryggðra launa – ég endurtek gengistryggðra launa!! Hver myndi ekki þigga þau kjör í dag?

Hver er höfuðkrafa ASÍ í dag? Jú, fast gengi.

Þrátt fyrir baráttu okkar og verkalýðshreyfingarinnar í 100 ár höfum við ekki náð sama peningalega öryggi og íslenskt launafólk bjó við fyrir 100 árum! Ég hef líka minnt á það rótarmein sem gjaldmiðillinn er og hvernig úrlausn allra okkar þjóðþrifamála – skuldavandans, einhæfni í atvinnuháttum, veikrar stöðu landsbyggðar og lítillar fjárfestingar – hangir á því að við losnum við skaðleg áhrif þessa meins.

Við viljum nefnilega ekki verða aðilar að Evrópusambandinu til að fórna hagsmunum þjóðarinnar og við viljum ekki taka upp evrópskar reglur, ef þær henta ekki íslenskum þjóðarhagsmunum. En í evrópsku samstarfi felast tækifæri til samfélagsbreytinga sem við jafnaðarmenn skuldum íslenskri þjóð. Við verðum að fá laun í sama gjaldmiðli og við skuldum í, eins og fólk naut fyrir réttum 100 árum hér á landi.

En krásir fljúga ekki í munn manns í svefni: Við gengum ekki í EES vegna þess að það var ákveðið að búa til EES við Austurvöll: EES varð til vegna hrikalegra flekaskila í alþjóðamálum – hruns járntjaldsins – sem við nýttum okkur. Nú er deigla á nýjan leik í Evrópu. Icesave-málið mun hafa áhrif á varnarviðbúnað Evrópuríkja. Við eigum að læra af þeim veikleikum sem komu í ljós í hruninu og taka okkur stöðu í þessari deiglu til að verja íslenskt launafólk fyrir skaðlegum áhrifum lítils gjaldmiðils í ólgusjó frjálsra fjármagnsflutninga. Ef við gerum það ekki, harðnar steypan og skapar okkur nýjan veruleika sem mótar líf okkar, en á þess að við höfum haft á hann áhrif. Örlög okkar eru í okkar höndum.

Amma mín og afi fengu að lokum notið ávaxtanna af verkum jafnaðarmanna, rétt eins og mamma mín og ég höfum síðan ríkulega gert. Verkin skipta ein máli, ekki góður vilji og um þau snýst dómur sögunnar. Almannatryggingarnar. Verkamannabústaðirnir. EES-samningurinn. Og þau náðust í höfn því hreyfing okkar las rétt í samfélagsþróun og nýtti sér lag sem grundvallarbreytingar á samfélagsskipan og þróun alþjóðamála sköpuðu okkur. Í kjölfar kreppu var leitað fyrirmynda um þjóðarheimili, almannatryggingar og húsnæðisöryggi: Í kjölfar hruns járntjaldsins var stokkið í glufu sem opnaðist í vestrænni efnahagssamvinnu.

Kyrrstaða er ekki valkostur

Kyrrstaða er ekki valkostur. Ef við þróum ekki áfram velferðarkerfi til að takast á við nýjar kröfur um góða þjónustu og mætum væntingum fólks um vald yfir eigin lífi eykst fylgi við tvöfalt velferðarkerfi og forgang þeirra sem meira hafa milli handanna og gæði hins opinbera kerfis rýrna. Ef við mætum ekki nýjum hættum í efnahagsumgjörðinni getum við gert okkur berskjölduð fyrir öðru hruni og flæmt vaxtarbrodda úr landi. Vondir hlutir gerast sjaldnast vegna þess að sérhagsmunaöflin taka ákvörðun um láta sérhagsmunina í forgang: Þeir gerast oftar þegar jafnaðarmenn treysta sér ekki til að hafa mótandi áhrif á samfélagsþróunina og þora ekki að takast á við nýjar ógnir og ný verkefni.

Við lifum heimssögulega tíma. Við þurfum að skilja það og rísa undir þeirri ábyrgð sem því fylgir, rétt eins og þeir brautryðjendur sem við lítum mest upp til gerðu á sinni tíð. Okkar bíður ný sókn, því kyrrstaða er ekki valkostur.

Í vor verður kosið um þessa mynd – sem kannski má einfalda með fjórum orðum: Lífskjör, leikreglur, tækifæri og lífsgleði. Við verðum með verkum okkar að gera fólki fært að búa hér við samkeppnishæf lífskjör, skýrar leikreglur og tækifæri til að móta eigin líf. Forsendur þess hef ég hér rakið. En við verðum líka að hafa gaman af þessu. Við finnum til dæmis öll léttinn þegar Icesave er loksins leyst. Leyfum okkur bara að anda léttar og njóta þess að hafa haft í því máli sanngjarnan sigur.

Við verðum að hafa trú á framtíð í þessu landi og metnað fyrir hönd þeirra sem hér eiga að taka við eftir að við verðum öll horfin af sviðinu – nema kannski Jóhanna.

Verk okkar næstu misserin verða að styðja við framtíð þeirra og gera þeim kleift að finna kröftum sínum viðnám, draumum sínum stað og sköpunargleði sinni farveg. Og við eigum að treysta fólki og hvetja það til að skapa eigin framtíð. Áhætta er ekki vond – alla daga er fólk að hætta sparnaði sínum eða leggja íbúðina sína að veði til að láta drauma sína rætast og skapa eitthvað nýtt okkur öllum til góðs. Þekking og skapandi greinar vaxa sem aldrei fyrr. Útrás er ekki alvond – erum við ekki öll bullandi stolt af Of Monsters and Men?

Það er þetta sem er kosið um í kosningunum í vor. Við blásum til sóknar til að skapa fjölbreytt tækifæri og gott líf í þessu landi fyrir fólk í lit. Ég hlakka til að leiða þá sókn með ykkur í kosningunum í vor.

Þakka ykkur fyrir

 

„Kyrrstaða er ekki valkostur“

Nýtt fólk! Nýjar áherslur!

Var viðstaddur í morgun þegar lýst var kjöri Árna Páls og tók þátt í að kjósa Katrínu Júlíusdóttur í dag. Árni boðar aukið samtal við grasrót Samfylkingar og breytt vinnubrögð og áherslur.

Við erum á tímamótum og það er erfitt að sjá að frekari stríðsrekstur verði Samfylkingunni til árangurs eða virðingarauka. Við höfum háð of mörg stríð án árangurs þetta kjörtímabil og við verðum að læra af þeirri reynslu,“ sagði Árni Páll og hvatti til annarra lausna. mbl.is 

Og hann sagði sem dæmi um hvernig að hann náði að ná öllum saman eftir seinni þjóðaratkvæðagreiðsluna og allir aðilar snéru bökum saman um lausn á málinu og meðal annars völdu þá menn sem undirbjuggu málstað okkar og þá sem fluttu málið. Og stjórnarandstaðan m.a. hefur hrósað honum þó nokkuð fyrir það. 

Spennandi tímar framundan hjá Samfylkingu

Verkefnið er samtal um framtíðina

Nokkur atriði sem vert er að skoða varðandi könnun Stöðvar 2

Alveg ljóst að Björt framtíð er á uppleið. En þessi könnun Stöðvar 2 þar sem að Framsókn er allt í einu komin í 21% á móti þvíað Þjóðarpúsl Capacent mælir hann í 14 er náttúrulega út í hött. Svona til að byrja með þá hringdu þeir í 800 manns og um 45% gefa ekki upp afstöðu sína. Þeir breyta um aðferðafræði nú allt í einu og bera saman við útkomu úr fyrri könnunum sem voru gerðar á annan hátt.

En það sem vekur furðu er að birta þessa könnun á fyrsta degi Landfundar Samfylkingar. Og sérstaklega áður en að nýr formaður er kynntur. 

Verður gaman að sjá hvort að Stöð 2 gerir það sama þegar að aðrir flokkar halda sinn Landsfund. 

Framsókn eykur verulega við sig